Katarakt ameliyatından sonra geçici bulanık görme sık görülen bir durumdur. Gözün iyileşme süreci ve ödem nedeniyle bu şikayet ilk haftalarda normal kabul edilir. Genellikle kısa sürede görme netliği artar.
Arka kapsül kesafeti, ameliyattan aylar veya yıllar sonra bulanık görmeye yol açabilir. Bu durumda lazerle yapılan kapsülotomi işlemiyle görme yeniden düzeltilir. İşlem hızlı ve ağrısızdır.
Ameliyat sonrası göz içi basınç değişiklikleri, enfeksiyon veya retina sorunları da bulanık görmeye neden olabilir. Bu durumlarda erken teşhis ve tedavi görme sağlığının korunması açısından kritik önem taşır.
Bulanık görmenin nedeni her hastada farklı olabilir. Bu nedenle düzenli kontrol muayeneleri yapılmalı, beklenmeyen şikayetlerde vakit kaybetmeden doktora başvurulmalıdır. Erken müdahale ile kalıcı görme kaybı riski azaltılır.
Katarakt Ameliyatından Hemen Sonra Bulanık Görme Normal Midir?
Katarakt ameliyatı oldukça hassas ve mikro cerrahi yöntemlerle yapılan bir işlemdir. Gözün içerisindeki doğal mercek alınır ve yerine suni bir göz içi lens yerleştirilir. Bu operasyon sırasında, gözdeki dokulara bir miktar travma uygulanmış olur; tıpkı bir elinize ufak bir kesik attığınızda bölgede oluşan hafif şişlik ve hassasiyet gibi gözde de şişlik (ödem) ve iltihabi reaksiyon meydana gelebilir.
İlk saatlerin sis perdesi: Ameliyattan çıkar çıkmaz yaşanan bulanık veya sisli görüş sıklıkla merceğin yerleştirildiği bölgedeki dokuların hâlâ uyum ve iyileşme sürecinde olmasından kaynaklanır. Ayrıca ameliyat sırasında kullanılan damlalar, ilaçlar ve viskoelastik maddeler de görüşü ilk etapta geçici olarak puslu hale getirebilir.
Vücudun savunma mekanizması: Göz, ameliyat esnasında dış etkilere açık kaldığı için vücut bir dizi koruyucu önlem alır. Bu savunma mekanizmasının sonucu olarak damarlanma artabilir, sıvı birikmesi yaşanabilir. Bunlar tamamen beklenen süreçlerdir ve sıklıkla birkaç gün içinde düzelmeye başlar.
Korkulmaması gereken geçici süreç: Çoğu insan, ameliyat sonrası ilk 24-48 saatteki bulanık görmenin endişe verici olup olmadığını merak eder. Büyük çoğunlukla bu durum normaldir ve görüş zamanla netleşir. Zaten ameliyatı takip eden ilk gün veya hafta içinde düzenli doktor kontrolleri ile her şeyin yolunda olup olmadığı yakından izlenir.
Katarakt Ameliyatından Sonraki Günlerde Bulanık Görmenin Nedenleri Nelerdir?
Ameliyatın ilk günü geride kaldığında, “Artık gözümün tamamen düzelmesi lazım, niye hâlâ bulanık görüyorum?” diye düşünenler olabilir. Ancak vücudun iyileşme hızı kişiden kişiye değişir ve göz gibi hassas bir organda bu farklılıklar daha belirgin olabilir. İşte ilk günleri takip eden dönemdeki bulanıklığın en sık nedenleri:
- Kornea ödemi: Gözün en dıştaki saydam tabakası olan kornea, ameliyat sırasında sıvı temasına ve cerrahi aletlerin etkisine maruz kalır. Tıpkı cildin hafif şişmesi gibi korneada da su tutulumu artabilir. Bu durum ışığın net bir şekilde geçişini engelleyerek bulanıklık yaratır.
- Göz damlası kalıntıları: Ameliyattan sonra kullanılan koruyucu ya da iltihap önleyici damlalar bazen göz yüzeyinde bir film tabakası oluşturabilir. Bu durum kısa süreli puslu bir görmeye sebep olabilir. Basitçe gözleri suni gözyaşı damlalarıyla ya da doktorun önerdiği temizleme yöntemleriyle rahatlatmak mümkün olur.
- Enflamasyon (iltihap): Vücutta herhangi bir yara iyileşirken nasıl bir ‘kızarıklık-hassasiyet-şişme’ süreci yaşanıyorsa, gözde de benzer tepkiler görülür. Mikroskobik düzeyde olsa dahi katarakt ameliyatı göz içinde bir “yara” bırakır. Bu dokular iyileşene kadar iltihaplanma sürer ve bu da zaman zaman bulanık görmeye neden olabilir.
Geçici göz kuruluğu: Ameliyat sırasında göz kapaklarının uzun süre açık kalması, gözyaşı filminin dengesini bozabilir. Kuruluk hissi batma, yanma ve net görmeme şeklinde belirti verir. Bu şikâyetler de kısa süreliğine bulanıklık yaratabilir.
Katarakt Ameliyatından Haftalar Sonra Bulanık Görme Devam Eder Mi?
Her ne kadar çoğu kişi ilk birkaç günden sonra görüş netliğine kavuşsa da bazı durumlarda haftalar boyunca bulanıklık hissedilebilir. Bunun birkaç nedeni olabilir:
- Uzun süren iyileşme: Bazı gözlerde dokuların toparlanması daha fazla zaman alır. Özellikle ameliyat öncesinde göz tansiyonu (glokom) ya da şeker hastalığı gibi ek problemleri olanlarda süreç uzayabilir.
- Posterior kapsül opaklaşması (ikincil katarakt) başlangıcı: Nadir de olsa, ameliyatdan birkaç hafta ya da ay sonra gözün arkasındaki kapsülde yeniden hücre birikimi oluşmaya başlayabilir. Bu erken dönemde olsa bile hafif bulanıklık yaratabilir.
- Kornea ya da retinadaki ek sorunlar: Kornea distrofisi gibi önceden var olan hastalıklar iyileşme sürecini geciktirebilir. Ayrıca retina tabakasında bir sorunun varlığı da iyileşmeyi zorlaştırabilir.
- Kuruluk ve iltihabın tam düzelmemesi: Ameliyat sonrası verilen damlalar düzgün kullanılmazsa veya vücut bu ilaçlara farklı tepki verirse, gözdeki şişlik ve iltihap beklenenden uzun sürebilir. Bu da kalıcı gibi görünen bir bulanıklığa yol açabilir.
Bu süreçte düzenli kontrolleri aksatmamak ve şikâyetleri açıkça hekime bildirmek önemlidir. Çünkü erken müdahale, uzun vadede daha büyük sorunların önüne geçer.
Katarakt Ameliyatından Sonra Cystoid Maküler Ödem Nedeniyle Bulanık Görme Nasıl Oluşur?
Gözün kamera gibi çalıştığı sıkça söylenir. Bu benzetmede, ışığın düştüğü “film” kısmı retinadır. Retinanın en merkezi ve detaylı görmeden sorumlu bölgesi makula olarak adlandırılır. Cystoid maküler ödem (CME) de tam bu alanda sıvı birikimidir.
- İnflamasyonun göz bebeği: Ameliyatla birlikte gözde oluşan iltihaplanma, gözün damarlarını geçirgen hale getirir. Yani damarlardan çevre dokuya daha fazla sıvı sızabilir. Bu durum makulada sıvı birikmesine sebep olup görmeyi bozar.
- İrvine-Gass sendromu: Pseudophakik kistoid maküler ödem olarak da bilinen bu tablo katarakt ameliyatı sonrasında gelişen en tipik makula ödemi biçimidir. Genelde ameliyattan haftalar sonra belirmeye başlar.
- Belirtiler: CME’de genellikle merkezi görüşte bulanıklık, dalgalı veya çarpık görme gibi şikâyetler ortaya çıkar. Örneğin kitap okurken harfler veya kelimeler net seçilemez, düz çizgiler eğri görülür.
- Tedavi ve takip: Bu durum genellikle topikal (damla şeklinde) ya da ağızdan verilen anti-inflamatuvar ilaçlarla kontrol altına alınır. Bazen göz içine enjeksiyon tedavileri de gerekebilir. Takip için optik koherens tomografi (OCT) gibi yöntemlerle makuladaki sıvı miktarı ölçülür.
Arka Kapsül Opaklaşması, Katarakt Ameliyatından Sonra Bulanık Görmenin Bir Nedeni Midir?
Katarakt ameliyatında, gözdeki doğal merceğin kapsülünün ön kısmı açılır, içindeki bulanık mercek temizlenir ve yapay mercek yerleştirilir. Fakat merceğin arka kısmı, gözün bütünlüğünü korumak için genellikle bırakılır. Zamanla, özellikle birkaç ay veya yıl sonra, bu arka kapsül üzerinde hücre birikimi olur ve “ikincil katarakt” denen durum ortaya çıkar.
- Gerçekte ikinci bir katarakt mı?: Aslında bu tabloya “ikincil katarakt” dense de tekrar katarakt oluşmaz. Oluşan şey, kapsülün saydamlığını yitirmesidir. Bu da ışığın retinaya ulaşmasını engelleyerek görmeyi bulanıklaştırır.
- PCO’nun (Posterior Capsule Opacification) sıklığı: Çalışmalara göre, katarakt ameliyatı geçiren hastaların önemli bir kısmı, ameliyat sonrası ilk iki yıl içinde PCO gelişme riski taşır. Kimisinde daha erken, kimisinde daha geç ortaya çıkabilir.
- Nasıl tedavi edilir?: Neyse ki bu durumun tedavisi oldukça basittir. YAG lazer kapsül açma işlemiyle birkaç dakikalık bir müdahale sonucu opaklaşmış bölge kesilip temizlenir ve görüş yeniden netleşir. İşlem tamamen ağrısızdır ve çoğu zaman aynı gün içinde hastanın görüşünde ciddi iyileşme sağlanır.
Katarakt Ameliyatından Sonra Bulanık Görme İçin Tedaviler Nelerdir?
Gözdeki bulanıklığın kaynağı belirlendikten sonra, tedavi adımları genellikle şu şekilde planlanır:
- Arka kapsül opaklaşması (PCO): YAG lazer kapsül açma işlemi yapılır. Bu işlemde lazerle opaklaşan kısım kesilerek görüş yeniden netleştirilir. Kolay, hızlı ve ağrısız bir yöntemdir.
- Enflamasyon ve ödem: Kortikosteroid veya nonsteroid anti-inflamatuvar (NSAID) göz damlaları en sık kullanılan tedavilerdir. Amaç gözdeki şişlik ve iltihabı azaltmaktır. Bazı vakalarda ağızdan ilaçlar veya göz içi enjeksiyonları da gerekebilir.
- Kuru göz tedavisi: Suni gözyaşı damlaları, jeller veya gerektiğinde daha ileri tedavilerle göz yüzeyindeki kurumaya bağlı bulanıklık giderilir. Özellikle ameliyat sonrası dönemde gözlerin nemli kalması son derece önemlidir.
- Retina sorunları: Retinada sıvı birikimi veya damar kaçağı (örneğin kistoid maküler ödem) söz konusu ise, göz içi enjeksiyonlar (anti-VEGF veya kortizon) ya da lazer tedavisi uygulanabilir.
- Enfeksiyon: Bakteri veya virüslere bağlı gelişen enfeksiyon durumlarında, antibiyotik veya antiviral tedavilere ek olarak kortikosteroid damlalar verilebilir. Enfeksiyon hızlı bir şekilde kontrol altına alınmadığında kalıcı görme kayıplarına yol açabilir.
Retinada Şişme, Katarakt Ameliyatından Sonra Bulanık Görme Nedeni Olabilir Mi?
Evet, retina dokusundaki şişme ya da ödem, katarakt ameliyatı sonrasında bulanık görmenin önemli nedenlerinden biridir. Özellikle makula bölgesindeki ödem, merkezi görmeyi etkiler. Bu durumun tıbbi karşılığı çoğunlukla “cystoid maküler ödem” şeklindedir.
- Gözün nazik tabakası: Retina çok sayıda sinir hücresi ve damardan oluşan ince bir tabakadır. Cerrahi sırasında ya da sonrasında oluşan her türlü enflamasyon, bu dokunun sıvı tutmasına ve kalınlaşmasına yol açabilir.
- Kişisel yatkınlık: Diyabet hastalarında veya daha önce retina hastalığı geçirmiş olanlarda makula ödemi gelişme olasılığı daha yüksektir. Bu nedenle bu grupta daha sıkı takip yapılır.
- Belirtiler ve tanı: Renklerde soluklaşma, net görememe, yazıları bulanık okuma gibi şikâyetler sıklıkla gözlenir. Tanı için OCT (Optik Koherens Tomografi) kullanılır. Bu cihaz, retinanın kesit görüntüsünü alarak sıvı birikimini net biçimde gösterir.
- Tedavi: Genellikle ilaçlarla tedavi sağlanır. Damla tedavisine ek olarak göz içine yapılan iğnelerle (örneğin steroid veya anti-VEGF) ödem kontrol altına alınır ve çoğu hasta yeniden net görüşe kavuşur.
İkincil Katarakt Gelişimi, Katarakt Ameliyatından Sonra Bulanık Görme Nedeni Midir?
Katarakt cerrahisiyle bulanık mercek alındıktan sonra, hastalar bir süreliğine oldukça net bir görüşe sahip olur. Fakat zaman içinde arka kapsülde hücre çoğalması devam edebilir. Bu duruma “ikincil katarakt” ya da tıbbi ismiyle “posterior kapsül opaklaşması (PCO)” denir.
- Bulanıklığın sebebi: Arka kapsül opaklaşmaya başladığında, tıpkı kirlenen bir cama bakar gibi görüntü yavaş yavaş buğulu hale gelir. Bu durum okuma, televizyon izleme veya gece araç kullanma gibi aktivitelerde rahatsızlık yaratır.
- Neden sıklıkla görülür?: Aslında bu operasyonun doğal bir sonucudur. Gözde kalan mercek kapsülünün yüzeyinde kalan hücreler zamanla çoğalır. Özellikle daha genç ve aktif hücre yapısına sahip bireylerde bu süreç daha hızlı ilerleyebilir.
- Çözümü: YAG lazerle gerçekleştirilen basit bir işlemle kapsülün orta kısmı açılır. Bu sayede ışığın retinaya sorunsuz şekilde geçişi sağlanır ve görme anında düzelir. İşlem sonrası birkaç saat içinde hasta günlük hayatına dönebilir.