Göz Check Up Nasıl Yapılır, Neleri İçerir?

Göz check-up, göz sağlığını değerlendirmek ve olası hastalıkları erken dönemde tespit etmek için yapılan kapsamlı muayenedir. Düzenli aralıklarla yapılması, görme kaybını önlemede kritik rol oynar.

Muayene; görme keskinliği ölçümü, göz tansiyonu testi, biyomikroskopi ve göz dibi incelemesi gibi aşamalardan oluşur. Bu değerlendirmeler gözün tüm yapılarının kontrolünü sağlar.

Risk grubundaki bireylerde, özellikle diyabet, hipertansiyon ve aile öyküsü olanlarda göz check-up daha sık yapılmalıdır. Erken teşhis, kalıcı görme kaybının önüne geçer.

Check-up sonucunda elde edilen bulgular, kişiye özel tedavi ve takip planı oluşturulmasını sağlar. Bu yaklaşım, hem göz sağlığının korunmasına hem de yaşam kalitesinin artmasına katkıda bulunur.

Göz Check Up’ı Neden Bu Kadar Önemlidir?

Göz check up’ına dair ilk soru genellikle öneminden başlar. Bir kamera düşünün: Bu kameranın lensi, diyaframı, filmi (ya da dijital sensörü) ve arka planı mükemmel çalışmazsa elde edeceğiniz görüntü net olmayacaktır. Göz de aslında çok benzer bir yapıya sahiptir. Kornea, lens, retina ve görme siniri (optik sinir) gibi yapılar, tıpkı kameranın parçaları gibi birlikte kusursuz çalışmalıdır.

• Erken teşhis hayat kurtarır: Göz hastalıklarının çoğu, erken dönemde belirgin belirti vermeyebilir. Örneğin glokom (göz tansiyonu), halk arasında “sinsi hırsız” diye adlandırılır; çünkü bazen son evrelere kadar hasta bunu fark etmez.
• Yaşam kalitesini artırır: Görme kusurları (miyop, hipermetrop, astigmat, presbiyopi vb.) doğru düzeltildiğinde günlük yaşam, çalışma, okuma ve sosyal faaliyetler çok daha keyifli hale gelir.
• Sistemik hastalıkların tespitinde yardımcıdır: Diyabet, hipertansiyon, otoimmün hastalıklar, hatta nörolojik bazı durumların ilk bulguları gözde görülebilir. Kan damarlarındaki değişikliklerden tutun da optik sinirdeki bazı detaylara kadar göz, bedenin aynası gibi davranabilir.

Yani göz check up’ı, “Sadece göz numaramı ölçtürdüm, tamamdır,” şeklinde bir işlemden ibaret değildir. Bu nedenle de “Neden göz check up’ı yaptırmalıyım?” sorusunun yanıtı, hem göz hem de genel beden sağlığınız için hayati derecede önemli olmasıdır.

Göz Check Up’ına Gelmeden Önce Hangi Bilgileri Paylaşmak Gerekir?

Hasta öyküsü, tıbbi literatürde “anamnez” olarak adlandırılır ve bizim için çok değerlidir. Nasıl ki bir oto tamircisi, aracınızın geçmiş arızalarını ve bakım öyküsünü öğrenmeden işe girişmek istemezse, göz doktoru da sağlık geçmişinizi ve şu andaki şikâyetlerinizi bilmek ister.

• Aile öyküsü (Genetik yatkınlık): Aile bireylerinde glokom, katarakt, makula dejenerasyonu veya diyabet gibi hastalıkların varlığı, gözde benzer sorunların gelişme riskini artırabilir.
• Mevcut hastalıklar ve kullanılan ilaçlar: Özellikle diyabet ve hipertansiyon gibi sistemik hastalıklar, göz sağlığıyla çok bağlantılıdır. Aynı şekilde bazı ilaçlar da yan etki olarak gözde bazı problemler oluşturabilir.
• Gözle ilgili şikâyetler: Gözde yanma, batma, görme bulanıklığı, ışık çakmaları veya ağrı gibi belirtilerin varlığı tanı sürecini kolaylaştırır.
• Önceden geçirilmiş göz cerrahileri veya tedaviler: Lasik operasyonu, katarakt cerrahisi ya da retinal tedaviler, mevcut muayene sonuçlarımızı yorumlarken önemli ipuçları verir.

Kimi zaman hastalar, “Benim şimdilik hiçbir şikâyetim yok,” diyerek muayeneyi basit görür. Ancak gözdeki birçok hastalık, belirti vermeden ilerleyebilir. Bu nedenle göz doktoruna gidildiğinde en küçük detayı dahi paylaşmak, sonuçların doğruluğu ve takibin sağlığı açısından kritiktir.

Göz Check Up’ı Sırasında Hangi Testler Yapılır?

Göz check up’ı çok adımlı bir süreçtir. “Sadece baktı, göz numaramı ölçtü, bitti,” gibi bir izlenim bazen hastalarımızda oluşabiliyor, ancak perde arkasında birçok teknik işlem uygulanır.

Görme Keskinliği (Visual Acuity) Değerlendirmesi

• Snellen tablosu, LogMAR tablosu, LEA sembolleri veya Teller kartları gibi yöntemlerle yapılır.
• Nasıl ki bir ressam, detayları net göremezse sanatında eksikler oluşur, biz de gözdeki en ufak keskinlik kaybını saptayarak “yeterince net görememe” durumunu tespit etmeye çalışırız.

Refraksiyon Testi

• Otorefraktometre (bilgisayarlı göz ölçümü) ve retinoskopi gibi “objektif” testlerle başlarız. Ardından hastanın katılımını içeren “subjektif” testler gelir.
• Bu test, gözlüğünüzdeki numaranın tespiti için kritik olup, bazen sorunu tam olarak ortaya koyan ince ayarları da yakalamamızı sağlar.

Göz Kas Fonksiyonlarının Değerlendirilmesi

• Cover test, EOM (Extraocular Muscle) muayenesi, Parks-Bielschowsky üç adım testi gibi yöntemlerle şaşılık, kas felci veya uyumsuzluk saptanabilir.
• Bir orkestra düşünün: Göz kasları, bir orkestradaki enstrümanlar gibidir. Her kas görevini doğru zamanda yerine getirmezse gözler senkronize hareket edemez ve görme kalitesi bozulur.

Pupil (Göz Bebeği) İncelemesi

• Pupillerin ışığa ve yakına tepki vermesi (ışık refleksi, near refleksi) incelenir.
• Örneğin tek taraflı ışık refleksi kusuru, optik sinir sorununu ya da beyinle ilgili olası bir patolojiyi akla getirebilir. “Marcus Gunn pupil” adı verilen relatif afferent pupiller defekt, göz doktorlarının beyinle ilgili ipuçlarını yakalamasını sağlar.

Göz İçi Basıncı (IOP) Ölçümü

• Goldmann applanasyon tonometresi, hava üfleme (non-kontakt) tonometre, Schiøtz gibi çeşitli yöntemler var.
• Glokom tanısında kritik önemi vardır. “Basınç yüksekliği” deyip geçmemek gerek; göz tansiyonu, optik sinire kalıcı zarar verip körlüğe kadar gidebilen bir süreç olabilir.

Biyomikroskopi (Slit-Lamp) Muayenesi

• Yüksek güçlü bir mikroskop ve ince bir ışık demetiyle gözün ön segmentinden arka segmentine kadar detaylı inceleme yapılır.
• Tıpkı antik bir eserin üzerindeki ince işlemeleri büyüteçle inceleyip sonradan restore etmek gibidir. Gözdeki ince tabakalar (kornea, iris, lens) bu sayede rahatça değerlendirilir.

Retina Değerlendirmesi (Oftalmoskopi, Fundus Muayenesi)

• Direkt ve indirekt oftalmoskopi veya fundus kameralarıyla retina, makula, optik sinir başı incelenir.
• Retina, adeta gözün arka duvarında yer alan bir “film şeridi” gibidir. Bu şeridin küçük bir bölümünde dahi hasar olsa, görme ciddi şekilde etkilenebilir.

Görme Alanı ve Periferik Görme Testleri (Perimetri)

• Otomatik statik perimetri, Goldmann kinetik perimetri, FDT (Frequency Doubling Technology) perimetrisi, SWAP (Short-Wavelength Automated Perimetry) gibi yöntemler.
• Basit bir örnekle anlatmak gerekirse, etraftaki tehlikeleri göremeyen bir sürücü düşünün. Yan aynalardan, kör noktalarına dair hiçbir uyarı almıyor. Görme alanı testleri, tam da bu yan ayna görevini üstlenir ve sadece merkeze değil çevreye de bakmamızı sağlar.

Göz-Damar İlişkisini Değerlendiren Ek Yöntemler

• Fundus fluorescein anjiyografi (FFA), OCT anjiyografi (OCTA) gibi özel görüntüleme yöntemleriyle retinal damarlanma, sızıntılar ve tıkanıklıklar tespit edilir.
• Diyabet, hipertansiyon ve hatta bazı otoimmün hastalıklar, ilk bulgularını göz damarlarında gösterir. Bu yöntemler, damarsal bozuklukların haritasını çıkararak sistemik hastalıklara ışık tutar.

Diğer Özel Testler

• ERG (Elektroretinografi), VEP (Görsel Uyarılmış Potansiyeller), mikroperimetri gibi yöntemler; retinal hücrelerin ve optik sinirin fonksiyonel kapasitesini ölçer.
• Bu testler, bazen açıklanamayan görme kayıplarında veya doğuştan gelen bazı retinal hastalıklarda gerçeği açığa çıkarır.

Gördüğünüz gibi göz check up’ının nasıl yapıldığı, hangi testlerin dâhil olduğu uzun bir liste oluşturuyor. Her muayene adımı farklı bir yönü aydınlatır. Bu açıdan her bir basamak, bir binayı adım adım inşa etmek gibidir: Temelden çatıya kadar hiçbir aşamayı eksik bırakmamak gerekir.

Göz Check Up’ında Sistemik Hastalıklar Nasıl Fark Edilir?

Kimi zaman hastalar, “Hocam, gözümle ilgili hiçbir problem yok ama diyabetim var, gözlerimi de kontrol ettirmek istiyorum,” diye gelir. Yalnızca diyabet değil, hipertansiyon, romatizmal hastalıklar, nörolojik rahatsızlıklar ve hatta bazı kan hastalıkları bile gözde çeşitli ipuçları bırakır.

• Diyabette Retina Bulguları: Mikroanevrizmalar, kanamalar, sert eksudalar gibi bozukluklar, diyabetik retinopatiyi düşündürür. Bu değişiklikleri erken fark etmek, diyabete bağlı görme kaybını önlemede hayati öneme sahiptir.
• Hipertansiyonda Damar Daralmaları: Kan basıncı yüksek seyreden kişilerde retinadaki damar çaplarının daralması, arter-ven çaprazlaşma bozuklukları (“AV nicking”) ve bazen de optik disk ödemi görülebilir.
• Otoimmün Hastalıklarda (ör. Romatoid Artrit, SLE): Sklerit, üveit, keratit gibi iltihabi durumlar göze yansıyabilir. Örneğin kırmızı göz, ısrarcı ağrı ve ışığa hassasiyet bazen gözden çok bir romatolojik hastalığın ilk habercisidir.
• Nörolojik Hastalıklarda Göz Bulguları: Multipl skleroz (MS) gibi hastalıklarda optik nörit gelişebilir. Başlangıçta sadece hafif bir bulanık görme, göz arkası ağrısı olabilir ama detaylı muayenede optik sinirdeki değişimler tespit edilebilir.

Dolayısıyla göz check up’ı, sadece gözün sağlığını değil, bedenin de genel sağlığını indirekt olarak yansıtan bir penceredir. Bazen hastalarda, diyabet veya hipertansiyon tanısı henüz konmamışken, ilk işareti gözde görüp dahiliye veya endokrinolojiye yönlendirdiğimiz çok olmuştur.

Katarakt, Glokom Gibi Hastalıklar Göz Check Up’ında Nasıl Anlaşılır?

Bu iki hastalık, toplumda oldukça yaygındır ve sıklıkla ilerleyen yaşla bağdaştırılır; ancak erken yaştaki bireylerde de görülebilirler.

Katarakt

• Göz merceğinin (lens) saydamlığını kaybetmesidir.
• Biyomikroskopi muayenesinde lensin opak görünümü hemen fark edilir. Hasta genellikle ışıklarda dağılma, gece görüşünde bozukluk ve renklerde soluklaşma şikâyetleri tarifler.
• Tıpkı fotoğraf makinesinin objektifindeki bir buğulanma gibi, net görüntü elde etmek güçleşir.

Glokom (Göz Tansiyonu)

• Göz içi basıncı yükselerek optik sinire zarar verir.
• Göz tansiyonu ölçümü (tonometri) en kritik testlerden biridir. Ayrıca göz dibi muayenesinde optik sinir başındaki kazı (excavation) artışı glokomu işaret edebilir.
• Görme alanı testiyle periferik görme kaybını saptayabiliriz. İlk dönemde hasta, “Etrafı görmem daraldı,” fark etmez bile; ama testte gözlemlenebilir.

Her iki hastalıkta da erken teşhis, kalıcı görme kaybının önlenmesinde anahtardır. “Bir şeyim yok ki, gözümde ağrı da yok,” diye düşünmek yanıltıcı olabilir. Özellikle glokom çoğu zaman ağrısız seyreder ve sessiz sedasız görme sinirine zarar verebilir.

Çocuklarda Göz Check Up’ı Farklı mıdır?

Çocukların göz sağlığı, büyüme ve öğrenme süreçleri açısından oldukça kritiktir. Çocuğunuz, okulda tahtayı görme zorluğu çektiği halde fark etmeyebilir veya bunu ifade edemeyebilir.

• LEA Sembolleri, Teller Kartları: Okuma bilmeyen çocuklarda kullandığımız özel testler sayesinde görme keskinliğini ve hatta bazen üç boyutlu görmeyi (stereo görme) değerlendirebiliriz.
• Şaşılık ve Amblyopi (Göz Tembelliği): Erken teşhis edilmezse kalıcı görme kayıpları yaşanabilir. Cover test gibi basit yöntemlerle çocuklarda göz kayması saptanır.
• Görsel Gelişim: Gözlük gerektiren bir kırma kusuru, çocukta beyinle göz arasındaki sinir bağlantılarının gelişimini olumsuz etkileyebilir. Dolayısıyla 1 yaş, 3 yaş ve okul öncesi dönemde düzenli muayene öneriyoruz.

Burada önemli olan nokta, çocukların iş birliği seviyesinin düşük olabileceğidir. Hekimler, oyunlarla veya renkli test objeleriyle onların dikkatini çekerek muayeneyi eğlenceli hale getirmeye çalışır. Yani aslında yöntem aynıdır ama kullanılan test materyali ve yaklaşım farklılaşır.

Hamilelik ve Göz Check Up’ı: Nelere Dikkat Edilir?

Gebelik döneminde hormon seviyelerinin dalgalanması, gözde de bazı değişikliklere yol açabilir. Lens, kornea kalınlığı ve gözyaşı miktarında dalgalanmalar olabilir. Diyabetli anne adaylarında kan şekerinin kontrolü tam sağlanamadığında diyabetik retinopati hızla ilerleyebilir. Bu nedenle gebelik takibinde, göz muayenesini atlamamak önemlidir.

• Gözlük Numarası Değişebilir: Bazı hamilelerde mevcut gözlük numarasında hafif değişiklik gözlenebilir. Doğum sonrasında genellikle eski haline döner, ancak kalıcı değişiklik de nadiren olsa olabilir.
• Kan Basıncı Kontrolü: Preeklampsi gibi durumlar retinada kanamalar veya ödemle kendini gösterebilir.
• Anestezik Damlalar ve İlaçlar: Göz check up’ında kullanılan damlaların pek çoğu gebelikte dikkatle verilir. Bu nedenle hekim, fayda-zarar dengesini gözeterek muayeneyi gerçekleştirir.

Göz Check Up’ında Periferik Görme Kaybı Nasıl Saptanır?

Merkezi görme net olsa bile, periferik alan daralmış olabilir ve kişi bunun uzun süre farkında olmayabilir. Örneğin glokomun en klasik bulgusu, tünel görüşüne kadar ilerleyebilecek periferik görme kaybıdır.

• Otomatik Statik Perimetri: Hastanın önündeki bir küre içinde ışık uyaranları farklı bölgelerde yanar ve hasta gördüğü zaman düğmeye basar.
• Kinetik Perimetri (Goldmann Perimetri): Sabit parlaklık ve büyüklükte bir ışık kaynağı, dışardan merkeze doğru getirilir. Hasta gördüğünde işaret verir.
• FDT (Frequency Doubling Technology) Perimetri: Özellikle erken glokomu yakalamada avantajlıdır.

Eğer sürücüyseniz veya iş gereği geniş bir görüş açısı şartsa (örn. güvenlik, trafik kontrol vb.), bu test, sizin için hayati önemdedir. Göz check up’ı kapsamına dâhil edilmesi, ileride yaşanabilecek büyük sorunların önüne geçebilir.

Göz Check Up’ında Hangi Teknolojik Yenilikler Kullanılır?

Tıpkı tıbbın diğer alanlarında olduğu gibi, oftalmoloji (göz bilimi) de teknolojinin hızla geliştiği bir branştır. Yeni cihazlar, hem hastanın konforunu artırır hem de hekimlerin daha doğru ve erken teşhis koymasını sağlar.

OCT (Optik Koherens Tomografi)

• Gözün retinasını mikrometre düzeyinde katman katman görüntüler.
• Makula dejenerasyonu, glokom, diyabetik retinopati gibi hastalıklarda, tıpkı binaların kolonlarını inceler gibi gözün en derin yapılarını dahi incelememize olanak tanır.

OCTA (OCT Anjiyografi)

• Kan damarlarının 3 boyutlu haritasını, boya enjekte etmeden çıkartır.
• Klasik anjiyografide kullanılan flöresein ya da indosiyanin boyalarına ihtiyaç duymadan, non-invaziv bir şekilde vasküler yapıyı inceleyebiliriz.

Dijital Fundus Kameraları ve Yapay Zekâ Analizleri

• Yüksek çözünürlüklü fundus fotoğrafları, hastanın retinasını kayıt altına alır.
• Yapay zekâ algoritmaları, bu görüntülerde diyabetik retinopati veya makula hastalıklarının erken belirtilerini tarayabilir.

Ultrason Biyomikroskopisi (UBM) ve Diğer Ultrason Teknikleri

• Gözün ön segmentini detaylı şekilde incelemek veya arka segmentte opak ortamlar varsa (ör. yoğun katarakt) retina görüntülemesi yapmak için kullanılır.

Bu yenilikler sayesinde, eskiden uzun prosedürler gerektiren ya da sadece deneyimli gözlerin saptayabileceği bulguları daha sistematik, daha hızlı ve daha güvenilir şekilde tespit etme şansımız var.

Kontakt Lens Kullananlar Göz Check Up’ında Nelere Dikkat Etmeli?

Kontakt lens kullanıcılarının göz sağlığı için düzenli takip, sandığınızdan daha önemlidir. Uzun süreli veya yanlış kullanım, korneada tahriş, kuruluk, hatta ülserlere yol açabilir.

• Kornea Muayenesi: Lensin gözde oluşturduğu basınç, oksijen geçirgenliğinin azalması gibi etkenler, kornea sağlığını etkileyebilir. Biyomikroskopla korneanın yüzeyi ayrıntılı incelenir.
• Lens Uyumu Testi: Lensin göze uygun çapta ve eğimde olup olmadığı, hekim tarafından değerlendirilir. Yanlış ölçü, uçak piste indiğinde çukura giriyormuş gibi sarsıntı yaratabilir ve çok ciddi hasarlara kapı aralayabilir.
• Lens Temizliği ve Bakımı: Özellikle yumuşak lenslerde mikroorganizma üremesi riski daha fazladır. Muayene esnasında, lens bakımına dair sorulara yanıt vermek, gerekirse değişik lens tiplerine yönlendirmek hekim için rutindir.

Kontakt lensle gözün “nefes alışını” engellemeyecek şekilde kullanılmalı, düzenli check up’la da bu uyum kontrol edilmelidir.

Gözlük Kullanmayanlar da Göz Check Up’ına Gelmeli mi?

Genel bir kanı vardır: “Ben gözlük kullanmıyorum, gözümde bir sorun yok.” Aslında durum tam olarak böyle değil. Bazı hastalıklar gözlük numarasıyla ilgili olmayabilir ve herhangi bir semptom da göstermeyebilir. Özellikle glokom ya da retinal yırtıklar bazen görmede azalma yaratmadan sessizce ilerler.

• Belli aralıklarla kontroller: 20’li yaşlardan itibaren 2-3 yılda bir rutin göz muayenesi, 40 yaşından sonra ise en az yılda bir göz check up’ı önerilir.
• Yaş faktörü: 40-50’li yaşlardan sonra presbiyopi (yakını görme zorluğu) oluşabilir. Daha önce hiç gözlük ihtiyacı olmamış bir kişi bile aniden yakın gözlüğü ihtiyacı duyabilir.
• Aile öyküsü: Ailesinde ciddi göz rahatsızlığı bulunan bireyler, daha sık aralıklarla kontrol edilmelidir.

Kısacası gözlük kullanmasanız bile, düzenli bir göz check up’ının pek çok hastalığı erken yakalamada altın değerinde olduğunu unutmamak gerek.

Göz Check Up’ı Ne Kadar Sürer ve Nasıl Sonuçlanır?

Muayene süresi, yapılacak testlerin çeşitliliğine, hastanın durumuna ve bazen ek yöntemlere göre değişir. Ortalama olarak 20-30 dakikadan başlayıp 1 saate kadar uzayabilir. Eğer ek tetkikler (OCT, anjiyografi vb.) yapılacaksa süre daha da uzar.

• Damla Uygulamaları: Gözbebeğini büyüten damlalar kullanıldığında, yakın görüşte bulanıklık ve ışığa hassasiyet birkaç saat sürebilir. Özellikle araç kullanacaksanız, muayeneye toplu taşıma veya refakatçiyle gelmek daha uygun olabilir.
• Rapora Yansıyan Bulgular: Muayene sonrası hekiminiz size göz sağlığınız, varsa tespit edilen hastalıklar, yapılması gereken tedavi veya takip planı hakkında detaylı bir bilgi verir. Gözlük veya kontakt lens reçetesi, ilaç reçetesi ya da cerrahi işlemlerle ilgili öneriler de bu aşamada yapılır.

Her hastanın durumu farklıdır. Tıpkı bir mimarın, her bina için farklı proje çizmesi gibi göz doktoru da her hastaya özgü bir muayene ve tedavi planı yürütür.

Göz Check Up’ından Sonra Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Muayene sonrası verilen talimatları harfiyen uygulamak, ileride doğabilecek sorunları engellemek adına çok mühimdir.

Verilen Damla veya İlaçların Düzenli Kullanımı

• Özellikle göz tansiyonu, kuru göz, alerjik konjonktivit gibi durumlarda reçete edilen damlalar, belirtilen sıklıkta ve şekilde kullanılmalıdır.

Kontrol Muayenesi Randevuları

• Bazı durumlar anlık çözüme kavuşmaz; düzenli izlem gerektirir. Göz doktoru, ne zaman tekrar gelmeniz gerektiğini belirtir. Bu tarihler, kendi başınıza belirleyeceğiniz rastgele tarihler değildir; hastalığın doğasına göre belirlenmiş tıbbi aralıklardır.

Yaşam Tarzı Düzenlemeleri

• Ekran başında çok zaman geçirenler için düzenli göz molaları (20 dakikada bir, 20 saniye uzak bir noktaya bakma) tavsiye edilir.
• Sigara ve fazla alkol tüketimi, göz damarlarına ve sinirine zarar veren unsurlardandır.
• Düzenli uyku ve dengeli beslenme, göz de dahil olmak üzere tüm organ sistemlerinin daha sağlıklı çalışmasına katkı sağlar.

Koruyucu Tedbirler

• Güneş gözlüğü kullanımı, ultraviyole ışınlarının katarakt ve makula dejenerasyonuna yatkınlığı artırıcı etkisini azaltır.
• Yüzme havuzlarında lensle suya girmek veya kirli ortamda gözlerinizi korumasız bırakmak, mikrop kapma riskini artırabilir.

Göz Check Up’ı İçin En İdeal Periyot Nedir?

Bu soru sıkça gelir: “Ne sıklıkta göz check up’ı yaptırmalıyım?”

• 0-3 Yaş: Doğumda ilk muayene, 6. ay civarı ve 3 yaşında mutlaka kontrol önerilir.
• Okul Çağı (6-16 Yaş): Yılda bir veya en az 2 yılda bir. Göz kusurları, öğrenme performansını doğrudan etkiler.
• Genç ve Orta Yaş Yetişkinler (20-40 Yaş): 2-3 yılda bir genel kontrol.
• 40 Yaş Üzeri: Yılda bir kez, çünkü katarakt, glokom, makula bozuklukları bu dönemde daha sık çıkar.
• Diyabet veya Hipertansiyon Gibi Sistemik Hastalıkları Olanlar: Hekimin önerisine göre daha sık (örneğin her 6 ayda bir) kontrol.

Elbette bu takvim, kişiye göre değişkenlik gösterebilir. Aile öyküsü, mevcut göz bozukluğu, meslek riski gibi etkenler, muayene sıklığını etkiler.

Göz Check Up’ında En Sık Yapılan Hatalar Nelerdir?

Bazı hastalar, doktor muayenesinden önce veya sonra yaptıkları davranışlarla, hem tanı hem de tedavi sürecini zorlaştırırlar:

• Kontakt Lensle Gelmek: Özellikle refraksiyon ölçümü (gözlük numarası belirleme) veya kornea topografisi gibi testler yapılacaksa, muayeneden en az 1 gün önce lens kullanımını bırakmak gerekebilir. Aksi takdirde kornea yüzeyi, lensin şekline adapte olmuş halde olur ve gerçek değerleri alamayız.
• Tüm Şikâyetleri Söylememek veya Önemsememek: “Başım ağrıyor, gözümü de etkiliyor ama değmez,” şeklinde düşünmek büyük yanlıştır. Bazı baş ağrıları (örneğin migren, beyin tümörü, yüksek tansiyon) göz muayenesinde bulgu verebilir.
• Damlalardan Korkup Kaçmak: Gözbebeğini genişleten ya da uyuşturan damlalar, muayenin kalitesini artırır. Bazen hastalar “Damla kullanmak istemiyorum,” diyerek tam teşhisi engelliyor. Özellikle retina değerlendirmesi için genişlemiş gözbebeği kritik önemdedir.
• Verilen İlaçları Kendiliğinden Durdurmak: Özellikle glokom tedavisinde düzenli damla kullanımı esastır. “Şikâyetim geçti,” diyerek tedaviyi bırakmak, hastalığın tekrar alevlenmesine neden olabilir.

Göz Check Up’ı Gözünüzün ve Vücudunuzun Sinyal Lambasıdır

Göz check up’ı, sanıldığından çok daha kapsamlı bir muayenedir. İçinde gözlük numaranızı ölçmek, göz tansiyonunuzu kontrol etmek, retina ve sinir dokusunu incelemek, göz kaslarınızı değerlendirmek ve hatta sistemik hastalıkların ipuçlarını yakalamak gibi pek çok aşama barındırır. Her bir aşama, bir puzzle parçası gibidir ve bütünün doğru okunabilmesi için tamamının hassasiyetle uygulanması gerekir.

Muayene sonrasında çıkarılacak olan reçete sadece bir gözlük reçetesi olmayabilir. Diyabet veya hipertansiyonun erken bulguları, romatizmal hastalıkların gözle ilgili belirtileri veya glokom, katarakt gibi göz hastalıklarının erken evreleri de bu check up sayesinde açığa çıkarılabilir. Kaldı ki unutmayın, gözde belirgin semptom olmadan da bu hastalıklar varlığını sürdürebilir.

“Göz check up’ı, yeri geldiğinde hayatınızı bile kurtarabilecek bir kapıdır.” Çünkü birçok hastalık gözden anlaşılabilir ve gereken müdahaleler zamanında yapılırsa hem görmenizi hem de genel sağlığınızı korursunuz. Düzenli aralıklarla yaptıracağınız kapsamlı göz muayenesi, hem sizin hem de sevdiklerinizin geleceğe daha net bakmasını sağlayacaktır.

Unutmayın, her yaş ve her sağlık durumu için uygun bir göz check up planı vardır. Önemli olan bu plana uyum sağlamak ve göz sağlığınızı, başka hiçbir ciddiyetsiz yaklaşıma kurban etmemektir. Nasıl ki araba periyodik bakıma girmezse yolda kalma riski artar, göz de periyodik muayeneden geçmezse ileride onarılmaz hasarlar oluşabilir. Bu nedenle gözünüzün değerini bilin, düzenli kontrollerinizi ihmal etmeyin.